Thursday 22 December 2016

Τα παραδοσιακά προϊόντα της Αμοργού

Με αφορμή το πρόσφατο ταξίδι μου με τη σχολή Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο πανέμορφο νησί της Αμοργού, κι επειδή κατά τη διάρκεια της διαμονής μας γεύτηκα αρκετές φορές την κάπαρη, σκέφτηκα να αναζητήσω πληροφορίες για το εξαιρετικό αυτό φυτό. Η κάπαρη φυτρώνει σε περίεργα μέρη, δίπλα σε πέτρες, στα βράχια και τους γκρεμούς, κι επομένως συναντάται ευρέως στα νησιά. Ουσιαστικά ευδοκιμεί στη Μεσόγειο και τη Μικρά Ασία, όπου το κλίμα είναι ζεστό και με υγρασία. Άρα συνηθίζεται πολύ στην Κύπρο, την Ιταλία, τα Κυκλαδονήσια και τα Δωδεκάνησα, τη Βόρεια Αφρική και τα ανατολικά παράλια της Ασίας. Συλλέγεται στο τέλος της άνοιξης και τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού πριν ακόμη ανθίσουν τα μπουμπούκια της. Στη συνέχεια, αφήνεται να ξεραθεί, όμως δεν καταναλώνεται ποτέ νωπή. Γίνεται τουρσί καi με την επίδραση της άρμης αποκτά τη χαρακτηριστική πικρή και πικάντικη γεύση της. Εκτός από τα μπουμπούκια της, χρησιμοποιούνται και τα φύλλα της, τα οποία βράζονται, όπως τα υπόλοιπα χόρτα και είτε σερβίρονται με λεμόνι, ή λάδι και ξύδι, είτε γίνονται κι αυτά τουρσί και διατηρούνται σε βάζο για να συνοδεύσουν σαλάτες ή εξίσου συχνά τη φάβα. Αναφορικά με τα διατροφικά της στοιχεία, καταρχήν αποδίδει ελάχιστη ενέργεια (όπως και όλα τα χορταρικά), η οποία ισοδυναμεί με 23 θερμίδες ανά 100 γρ. Αυτό σημαίνει ότι 2 κουταλιές της σούπας αντιστοιχούν σε 5 περίπου θερμίδες. Περιέχει σχετικά αρκετή ποσότητα πρωτεϊνών (4γρ ανά 2 κ.σ.) καθώς και πλήθος βιταμινών (Α, Κ, Β2, νιασίνη, φολικό) αλλά και ανόργανων συστατικών (ασβέστιο, μαγγάνιο, σίδηρο, μαγνήσιο). Παράλληλα αποτελεί πολύ καλή πηγή φυτικών ινών ενώ σπουδαία αξία έχει η περιεκτικότητά της σε αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως φλαβονοειδή, σελήνιο, χαλκό, βιταμίνες Ε και C. Προσοχή χρειάζεται στο περιεχόμενο της σε νάτριο, λόγω επεξεργασίας. Ωστόσο, εάν ξεπλυθεί και στραγγιστεί πριν την κατανάλωσή της μπορεί κανείς σε μεγάλο βαθμό να το αποφύγει.Λόγω της παραπάνω θρεπτικής σύστασης, η κάπαρη παρουσιάζει πολυάριθμες ευεργετικές ιδιότητες. Μελέτες λοιπόν έχουν δείξει ότι μειώνει τον κίνδυνο του καρκίνου και των καρδιακών παθήσεων, έχει αντιβακτηριακή και αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ σύμφωνα με τον Αρχαίο Διοσκουρίδη τα φύλλα και η ρίζα του φυτού ανακουφίζουν από το πρήξιμο στο στομάχι. Επίσης, φαίνεται ότι διεγείρει την όρεξη και ενυδατώνει το δέρμα και τα μαλλιά. Ωστόσο, όπως και για πολλά άλλα είδη του φυτικού βασιλείου, απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να διερευνηθεί και να διαπιστωθεί περαιτέρω η αποτελεσματικότητά τους στο γενικό πληθυσμό.

Παρακάτω κάνω μια σύντομη αναφορά σε 3 προϊόντα «σήμα κατατεθέν» του νησιού:

Παστέλι – η ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει το αμοργιανό αποδίδεται μάλλον στο κύμινο που χρησιμοποιείται αλλά και στο θυμαρίσιο μέλι (σύσταση αμοργιανού >80%) ενώ το φύλλο λεμονιάς που τοποθετείται και κολλάει ως βάση για το παστέλι προσδίδει ένα ιδιαίτερο άρωμα και μια ξεχωριστή εμφάνιση. Παρόλο που η ενέργειά του (θερμίδες) προέρχεται κυρίως από το λίπος, αποτελεί μια από τις καλύτερες επιλογές ενδιάμεσου σνακ κι αυτό επειδή περιέχει εξαιρετική αναλογία κορεσμένων προς ακόρεστα λιπαρά (1:3). Επίσης έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο και φυτικές ίνες ενώ παρέχει άμεση ενέργεια από υδατάνθρακες (μέλι). Προτείνεται περιστασιακή κατανάλωση 2 φορές σε εβδομαδιαία βάση.

Φάβα – Εξαιρετική πηγή υδατανθράκων και φυτικών πρωτεϊνών με συγκριτικά χαμηλή θερμιδική απόδοση. Περιέχει σημαντικές ποσότητες μαγνησίου, ασβεστίου, σιδήρου, και φωσφόρου. Λόγω του υψηλού περιεχομένου της σε φυτικές ίνες βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου ενώ ταυτόχρονα φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης αλλά και τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης του αίματος (χρήσιμη λειτουργία για όσους πάσχουν από διαβήτη). Επίσης η σύσταση της φάβας σε κάλιο την καθιστά καλή επιλογή για τη διατροφή ατόμων με υπέρταση. Τέλος περιέχει ω-6 και ω-3 ακόρεστα λιπαρά οξέα και πλήθος ισοφλαβόνων (αντιοξειδωτικές ουσίες που θεωρείται ότι έχουν αντικαρκινική δράση). Συνήθως η φάβα σερβίρεται ως ορεκτικό και ιδανικά συνδυάζεται με άλλες φυτικές τροφές ώστε να προσφέρει πλήρες θρεπτικό περιεχόμενο. Ωστόσο η κατανάλωσή της περιορίζεται σε όσους διαθέτουν το ένζυμο (G6PD) για τη μεταβολική της διάσπασή (όπως και τα κουκιά).

Ψημένη ρακή – Έχει λιγότερους βαθμούς αλκοόλ από τα κλασσικά διάφανα ποτά ενώ ταυτόχρονα περιέχει αρωματικά μπαχαρικά (κανέλα, γαρύφαλο) και βότανα (αρμπαρόριζα) τα οποία παρουσιάζουν ποικίλες θεραπευτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Επίσης το μέλι προσδίδει υδατάνθρακες στη θρεπτική της σύσταση, επομένως υπερτερεί έναντι των άλλων ποτών που παρέχουν θερμίδες στον οργανισμό μόνο από το περιεχόμενό τους σε αλκοόλ.







No comments:

Post a Comment