Ποδηλατικός τουρισμός: πάμε για ποδήλατο ή διακοπές; Προτείνω και τα 2!

Το ποδήλατο είναι ένα μέσο μετακίνησης φιλικό προς το περιβάλλον το οποίο πέρα από τα ατομικά οφέλη που κερδίζει κανείς σε επίπεδο υγείας, μπορεί να μεταμορφώσει έναν τόπο συμβάλλοντας στη μείωση της ρύπανσης και του κυκλοφοριακού. Ο συνδυασμός της αγάπης για το ποδήλατο και η ανάγκη της ανθρώπινης φύσης για εξερεύνηση οδήγησε σε ένα νέο μοντέλο τουρισμού-τον ποδηλατικό τουρισμό.

Ο ποδηλατικός τουρισμός αναφέρεται στις αποδράσεις αναψυχής (μονοήμερες ή πολυήμερες) οι οποίες περιλαμβάνουν τη δραστηριότητα της ποδηλασίας ως βασικό και σημαντικό μέρος στη διάρκεια της επίσκεψης. Ανήκει στον εναλλακτικό τουρισμό περιπέτειας με την έννοια ότι το έναυσμα της μετακίνησης του ατόμου σε κάποιον προορισμό αποτελεί η αθλητική δραστηριότητα της ποδηλασίας συνιστώντας κατά συνέπεια αναπόσπαστο κομμάτι του ταξιδιού.

Ο ποδηλατικός τουρισμός προσελκύει συνήθως φυσιολάτρες, ανθρώπους δηλαδή που για λόγους αναψυχής επιδιώκουν την επαφή με τη φύση, ή και εκείνους που έχουν εντάξει το ποδήλατο στον τρόπο ζωής τους και ενδιαφέρονται για τη διατήρηση της καλής υγείας και φυσικής τους κατάστασης. Επίσης ποδηλατικοί τουρίστες είναι συχνά άτομα που αναζητούν την περιπέτεια και έχουν στόχο τη βελτίωση της τεχνικής τους στην ικανότητα οδήγησης σε απαιτητικό περιβάλλον (επιθυμούν να δοκιμάζουν τις αντοχές τους σε υψόμετρο και ανώμαλη μορφολογία εδάφους). Ουσιαστικά τα κίνητρα του τουρίστα ποδηλασίας μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με το είδος ποδηλασίας που ακολουθεί και του αρέσει (βουνού ή δρόμου), το βαθμό αφοσίωσης και προσκόλλησης του στο ποδήλατο καθώς και αν παρακολουθεί ή συμμετέχει σε αγωνιστικά γεγονότα. Συγχρόνως μπορεί να επιδρούν και άλλα κίνητρα εξωτερικής φύσης, όπως η ομορφιά της υπαίθρου, η ανάγκη χαλάρωσης, η διασκέδαση, κ.ά.

Ο ορεινός ή αλπικός ποδηλατικός τουρισμός ταυτίζεται με μικρό περιβαλλοντικό ίχνος, δηλαδή χαμηλή επίδραση στην αυθεντικότητα του τοπίου και την κοινωνική δομή και χαμηλά επίπεδα μόλυνσης και κατανάλωσης ενέργειας (GSTC, 2013). Επίσης συχνά ο ποδηλατικός τουρισμός διασκορπίζει τους επισκέπτες σε περιοχές που παραδοσιακά παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά τουρισμού, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτό την τοπική οικονομία με τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης (καφετέριες, εστιατόρια, ξενοδοχεία, καταστήματα ποδηλάτων, κτλ). Παράλληλα επαναπροσδιορίζεται η αξία εγκαταλελειμμένων πόρων συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα.

Στην Ελλάδα το ποδήλατο διαδόθηκε και μετατράπηκε σε «μόδα» την περίοδο 2010-2013, γνωρίζοντας θεαματική ανάπτυξη οπότε και παρατηρήθηκε εντυπωσιακή αύξηση των πωλήσεων στα υφιστάμενα καταστήματα ενώ ταυτόχρονα άνοιξε μεγάλος αριθμός νέων. Σήμερα, εντυπωσιακή άνοδο γνωρίζει η πρακτική των κοινόχρηστων ποδηλάτων με την εφαρμογή της σε πολλούς δήμους της χώρας μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρωτοπόρος στην Ευρώπη υπήρξε η πόλη της Βιέννης που ξεκίνησε το 2003 με το σύστημα «City of Vienna» και μέση ημερήσια διάρκεια διαδρομής τα 27 λεπτά με 325.000 μακροχρόνιους χρήστες (ECF, 2012).

Μεγάλης σπουδαιότητας για τον ποδηλατικό τουρισμό στη χώρα μας αποτελεί το γεγονός ότι 3 από τις 15 διαδρομές του δικτύου Eurovelo (Γραμμές: Σιδηρούν παραπέτασμα, Μεσογειακή, Βόρειας Θάλασσας) διέρχονται από την Ελλάδα. Το δίκτυο διαδρομών Eurovelo αποτελείται συνολικά από 70.000χλμ που διασχίζουν 20 χώρες της Νοτιανατολικής Ευρώπης και συνδέουν ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020 με δυνατότητα απόδοσης εσόδων 5δις. ετησίως. Τα τρία σημεία εισόδου για την Ελλάδα είναι:

Eurovelo 8 από Ήπειρο/ Ιόνια νησιά

Eurovelo 11 από τους Ευζώνους/Μακεδονία

Eurovelo 13 από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα/Μακεδονία, Θράκη

Τέλος, σε αρχικό στάδιο ένας νέος κύκλος επιχειρήσεων φιλικών προς το ποδήλατο έχει κάνει την εμφάνισή του. “Bike friendly” καφέ και ξενοδοχεία συνιστούν πιθανό σημείο συνάντησης ποδηλατικών τουριστών.

Μήπως ήρθε η ώρα να οργανώσετε την επόμενη σας απόδραση;

Πηγές

Global Sustainable Tourism Council (GSTC) 2013.

https://www.gstcouncil.org/files/GSTC_Business_Plan_2016.pdf

European Cycling Federation (ECF)

 https://ecf.com/sites/ecf.com/files/Factsheet-ITF2012-BSS.pdf

The European Cycle Route Network

http://www.eurovelo.org/routes/

Αναδημοσίευση

http://parallaximag.gr/life/pame-gia-podilato-diakopes-protino-ke-ta-dio

10+1 αλήθειες για τις πρωτεΐνες

1. Κυρία αποστολή τους στον οργανισμό είναι να χτίσουν, να αναπλάσουν και να αποκαταστήσουν το μυικό σύστημα (δύναμη του σώματος). 

2. Οι ζωικές πηγές (πουλερικά, κρεατικά, ψάρια, αυγά και γαλακτοκομικά) διαθέτουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα (δηλ. το δομικό συστατικό των πρωτεϊνών) που είναι ανάγκη να προσλάβει ο οργανισμός από τις τροφές. 

3. Οι χορτοφάγοι απαιτείται να συνδυάζουν τις φυτικές πηγές τροφίμων (όσπρια, δημητριακά, ξηρούς καρπούς και σπόρους, λαχανικά) ώστε ένα αμινοξύ που λείπει από κάποιο τρόφιμο να συμπληρώνεται από μια άλλη τροφή που το περιέχει κοκ. 

4. Η γλουτένη είναι η περιεχόμενη πρωτεΐνη στα δημητριακά. Κάποιοι άνθρωποι στερούνται του ενζύμου που χρειάζεται προκειμένου αυτή να μπορεί να μεταβολιστεί από τον οργανισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι γενικά τα περισσότερα δημητριακά είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και περιέχουν μόνο μια μικρή ποσότητα πρωτεϊνών. 

6. Η ημερήσια πρόσληψή τους κρίνεται απαραίτητη καθώς είναι θρεπτικό συστατικό που αποδίδει ενέργεια στον οργανισμό ίση με 4kcal ανά γραμμάριο. Οι ανάγκες βασίζονται στην άλιπη μάζα σώματος και είναι ανάλογες με το βάρος του σώματος. Το όριο 0.8 γρ ανά κιλό σωματικού βάρους (ΣΒ) αντιστοιχεί στην ελάχιστη πρόσληψη για αποφυγή προβλημάτων υγείας. Πρόσφατες έρευνες συγκλίνουν σε 1.2-1.6 γρ/kg ΣΒ ημερησίως για επαρκή πρόσληψη. 

7. Στις περιπτώσεις υπερβολικής πρόσληψης, προκαλείται υπερλειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Τα όργανα αυτά επιβαρύνονται προκειμένου να μπορέσουν να μεταβολίσουν και να απορρίψουν την επιπλέον ποσότητα. 

7. Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελείται από πρωτεΐνες. Για αυτό και σε καταστάσεις ασθένειας ή στους ηλικιωμένους οι ανάγκες αυξάνονται. 

8. Η αποδοτικότητα χρησιμοποίησης πρωτεϊνών για τη σύνθεση μυϊκού ιστού μειώνεται με την ηλικία (από την ηλικία των 30 ετών κι έπειτα) αλλά και με την αποχή από τη φυσική δραστηριότητα. 

9. Η περιεκτικότητα πρωτεϊνών σε κάθε γεύμα φαίνεται να παίζει ρόλο στην αύξηση του ρυθμού σύνθεσης μυϊκής μάζας. Για τους ενήλικες απαιτούνται περίπου 25-30 γραμμάρια ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει και η περιεκτικότητα σε απαραίτητα αμινοξέα (αυτά δηλαδή που ο οργανισμός δε μπορεί να συνθέσει και πρέπει να τα προσλάβει μέσω της διατροφής του). 

10. Όπως δείχνουν οι έρευνες, οι υψηλές σε πρωτεΐνες δίαιτες αυξάνουν την απώλεια βάρους και λίπους διατηρώντας τον ενεργά μεταβολικό ιστό (άλιπη μάζα σώματος) σταθερό. 

+1 αλήθεια… Έχουν μεγαλύτερη ικανότητα κορεσμού από τα άλλα δυο θερμιδογόνα κι επομένως ενδέχεται να μειώνουν την πρόσληψη στα επόμενα γεύματα. Καλό λοιπόν είναι το πρωινό να περιέχει αρκετή ποσότητα. 

Βιβλιογραφία 

Layman, D.K. (2009). Dietary guidelines should reflect new understandings about adults protein needs. Nutrition &Metabolism; 6:12. 

Layman, D.K., Anthony, T.C., Rasmussen, B.B, Adams, S.H., Lynch, C.J., Brinkworth, G.D., Davis, T.A. (2015). Defining meal requirements for protein to optimize metabolic roles if amino acids. Am.J.Clin.Nutr.; 101 (suppl): 1330-8. 

Super τρόφιμα… super φύση;

Τι αλήθεια σκέφτεστε όταν ακούτε τη λέξη «σούπερφουντς» (superfoods); Εμένα πάντως μου θυμίζει παιδικές σειρές με σούπερ ήρωες. Δηλαδή υπερβολές που δημιουργούν μια ωραία εικόνα η οποία απέχει μάλλον από την πραγματικότητα αλλά σίγουρα προσελκύει πιο εύκολα τους μικρούς τηλεθεατές! Μια ανάλογη ιδέα βρίσκεται και πίσω από τις λεγόμενες υπερτροφές. Είναι κάποια τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που αποκτούν την «ταμπέλα» superfoods προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικά για το καταναλωτικό κοινό. Το συνθετικό «super» παραπέμπει σε κάποιου είδους υπερδύναμη, επομένως κάποιος πείθεται (ενδεχομένως) πιο εύκολα να τα δοκιμάσει αν γνωρίζει ότι θα έχουν τέτοια επίδραση στον οργανισμό του και θα προάγουν την υγεία του. Έτσι, τη γλυκοπατάτα, τα μαύρα φασόλια, τη μαύρη σοκολάτα, ή τη τσουκνίδα δε θα τα προτιμούσε κανείς έναντι στα συνηθισμένα αν δεν είχε ακούσει ή είχε διαβάσει ότι έχουν ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία. Ωστόσο, η λέξη superfoods είναι ταυτόχρονα κι ένας καλός λόγος για να υπερεκτιμηθούν κάποια τρόφιμα, για αυτό χρειάζεται προσοχή. Προσοχή, όχι ως προς την πρόθεση να τα καταναλώσουμε, αλλά ως προς το τι αποτελέσματα πιστεύουμε ότι μπορεί να έχει για τον οργανισμό μας η πρόσληψη ή υιοθέτησή τους.

Πολλά τρόφιμα – συνήθως φρούτα και λαχανικά – γίνονται αντικείμενο μελέτης από πανεπιστημιακά ιδρύματα ώστε να διαπιστωθεί πώς και γιατί το θρεπτικό τους περιεχόμενο επηρεάζει την υγεία του ανθρώπου. Και η αλήθεια είναι ότι όλα έχουν και κάτι διαφορετικό να προσφέρουν. Ωστόσο, πολλές από τις έρευνες πραγματοποιούνται με πειράματα που γίνονται σε ζώα, έτσι που τα συμπεράσματα δε μπορούν με ασφάλεια να γενικεύονται και για τον άνθρωπο. Επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι στις έρευνες οι συμμετέχοντες ακολουθούν συγκεκριμένη διατροφή (ελεγχόμενη) και είναι πιθανό η επίδραση να προκύπτει από συνεργική δράση, δηλαδή συνδυασμό τροφών ή συστατικών που συνυπάρχουν και περιλαμβάνονται στο κατά περίπτωση διαιτολόγιο. Ακόμη, η συχνότητα, η διάρκεια και η ποσότητα χορήγησης του συστατικού είναι παράμετροι που επηρεάζουν τα αποτελέσματα και για να υπολογιστούν πρέπει να βασίζονται σε πραγματικό και εκτελέσιμο πλάνο στα πλαίσια ενός τυπικού ημερήσιου διαιτολογίου.

Συχνά ως υπερτροφές αναφέρονται τα τρόφιμα που περιέχουν υψηλό ποσοστό αντιοξειδωτικών (βιταμίνη C και Ε, β-καροτένιο, κ.ά) ή ουσιών που εμφανίζουν αντιοξειδωτική δράση (πολυφαινόλες, όπως οι ανθοκυανίνες, οι ταννίνες, τα φλαβονοειδή και φαινολικά οξέα, κ.ά.). Οι παραπάνω ουσίες στα τρόφιμα είναι συστατικά που προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλαβερές επιδράσεις των ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες παράγονται και από τον ίδιο τον οργανισμό, όμως προέρχονται και από άλλες πηγές (τσιγάρο, αλκοόλ, ακτινοβολία, μόλυνση του αέρα, κ.ά). Μεγάλη συγκέντρωση ελευθέρων ριζών οδηγούν σε μια κατάσταση που ονομάζεται «οξειδωτικό στρες» η οποία προκαλεί κυτταρικές μεταβολές που συνδέονται με ασθένειες εξασθένισης και γήρανσης του οργανισμού, όπως καρκίνο και άλλες μεταβολικές παθήσεις (καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη). Έτσι έχει βρεθεί ότι το ρόδι, το πορτοκάλι, το κακάο, το παντζάρι, ο σολομός, τα αμύγδαλα, το σκόρδο, τα πράσινα λαχανικά, η κανέλα και άλλα βότανα, αντιτίθενται και καταπολεμούν τις οξειδώσεις που επιβαρύνουν τον οργανισμό. Εξίσου όμως ευνοϊκή επίδραση αναφέρεται ότι έχουν και το ακτινίδιο, το γκρεϊπ-φρουτ, τα αποξηραμένα δαμάσκηνα, οι σταφίδες, το πράσινο τσάϊ, το αβοκάντο, ο λιναρόσπορος, η κινόα, τα προϊόντα ολικής άλεσης, κ.ά. 

Από τα πιο γνωστά superfoods είναι τα φρούτα που ανήκουν στην κατηγορία των μπέρις (berries). Είναι γεγονός ότι η οικογένεια των berries (βατόμουρα, σμέουρα, μύρτιλα, μούρα και φράουλες) περιέχει υψηλά επίπεδα από πολυφαινόλες, φλαβονοειδή, καροτενοειδή, βιταμίνες (Α, C, E και φολικό οξύ), ανόργανα στοιχεία (ασβέστιο, σελήνιο, σίδηρο) και φυτικές ίνες εμφανίζοντας πολύ μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα. Πάντως, οι έρευνες δείχνουν ότι παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στην ποσοτική και ποιοτική σύνθεσή τους. Αυτό οφείλεται σε πολυάριθμους παράγοντες: κλίμα και περιοχή καλλιέργειας, ποικιλία, βαθμός ωρίμανσης, κατάσταση παραγωγής και επεξεργασίας, χρόνος και συνθήκες συντήρησης/ αποθήκευσης. Όπως λοιπόν προκύπτει από τις μελέτες, ενώ τα περισσότερα είδη berries ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα καθώς παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη ή αντικαρκινική δράση, αποδίδονται διαφορετικές ιδιότητες σε συγκεκριμένα είδη: τα μούρα και τα βατόμουρα μειώνουν την χοληστερόλη και συμβάλλουν στην καλή λειτουργία της καρδιάς, τα μύρτιλα φαίνεται να προλαμβάνουν την νόσο Alzheimer, τα κρανμπέρις (cranberries) εμφανίζουν μοναδική αντιβακτηριακή δράση ενώ τα σμέουρα εμπλέκονται στο μεταβολισμό των λιπών. 

Συμπερασματικά, είναι κατανοητό ότι πιο εύκολα εντάσσει κάποιος κάτι νέο στη διατροφή του όταν του παρουσιάζεται με το ανάλογο «περιτύλιγμα». Παρόλα αυτά, δε χρειάζεται να διακόπτουμε, να αντικαθιστούμε ή να παραμερίζουμε άλλα τρόφιμα, επικεντρώνοντας στα νέα σε βάρος των παλιών. Ούτε όμως σημαίνει ότι επειδή τα καινούρια χαρακτηρίζονται «κάπως», είναι καλύτερα από άλλα τρόφιμα που επίσης έχουν αποδεδειγμένες θετικές επιδράσεις στην υγεία του οργανισμού. Παράλληλα δε συνάγεται ότι εάν καταναλώσουμε τις υπερτροφές, μπορούμε να υπερβούμε την ποσότητα σε άλλα τρόφιμα που θεωρούνται πιο ανθυγιεινά. Μελετήστε προσεκτικά τα άρθρα που αναφέρονται στις υπερτροφές και διαπιστώστε μόνοι σας τις αλήθειες για τη διατροφική τους αξία. Αναζητήστε ελληνικής προέλευσης τρόφιμα σε καταστήματα που έχουν ανάλογη πιστοποίηση και εντάξτε τα στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιο σας με εναλλαγές. Η φύση είναι πλούσια σε διάφορα τρόφιμα και καλό είναι να δοκιμάζουμε και να έχουμε ποικιλία στη διατροφή μας χωρίς βέβαια να ξεχνάμε το μέτρο. Είναι τα δύο κλειδιά για την ισορροπία στη διατροφή μας που με φυσικό και όχι υπερφυσικό τρόπο μπορούμε να την επιτύχουμε!

Αναφορές

Nile, S.H. & Se Won Park (2014). Edible berries: Bioactive components and their effect on human health. Nutrition (30), pp.134-144.